Khai mạc Hội nghị đánh giá 5 năm thực hiện Quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở khu vực phía Bắc

Hội nghị do Cục Văn hóa cơ sở (Bộ VH,TT&DL) phối hợp với Sở VH,TT&DL Lào Cai tổ chức. Tham dự Hội nghị có đại diện của 26 đơn vị các tỉnh khu vực phía Bắc từ Hà Tĩnh trở vào, với hơn 200 đại biểu đại diện của các tỉnh thành. 
Mục tiêu của Hội nghị lần này là bàn về việc quy hoạch tiến hành thể chế hóa hoạt động của hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở đến năm 2010. Đây cũng là dịp để cấp lãnh đạo cùng với cơ sở đánh giá lại việc thực hiện Quyết định 271/2005/QĐ-TTg ngày 31/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở đến năm 2010. Về vấn đề này, ngày 20.10.2009, tại Kỳ họp thứ VI, Quốc hội khóa XII, Thủ tướng Chính phủ đã nêu bật tầm quan tầm quan trọng của hệ thống thiết chế văn hóa, trong đó các công trình văn hóa quốc gia được quy hoạch và đang đẩy nhanh tiến độ xây dựng; mức hưởng thụ văn hóa thông tin của nhân dân, nhất là vùng cao, vùng sâu và vùng xa được nâng lên…
Phát biểu và chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái gợi ý 4 vấn đề về vai trò và tính cần thiết xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở. Thứ trưởng khẳng định ở bất kỳ một chế độ chính trị nào cũng phải có thiết chế và thể chể. Thể chế chính là các chủ trương, quy định bắt buộc mọi công dân sinh sống trong một cộng đồng phải tuân theo. Thiết chế chính là cụ thể hóa thể chế đã đưa ra, nhằm đi sâu hơn trong đời sống cơ sở tại từng địa phương. Và ở đây văn hóa cơ sở đóng vai trò quan trọng, là công cụ để Đảng, Nhà nước, các địa phương sử dụng nó vào mục đích chính trị.
Vấn đề thứ 2 Thứ trưởng nêu ra là trước đây, Đảng và Nhà nước ta đã quan tâm nhiều đến văn hóa và vai trò của văn hóa cơ sở. Tuy nhiên, một thời gian dài, mục tiêu của Đảng, Nhà nước là tập trung xây dựng, phát triển kinh tế - xã hội,nên vấn đề văn hóa đã không được đầu tư sâu rộng. Gần đây, Đảng, Nhà nước đặt ra mục tiêu: Xây dựng kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, và xây dựng văn hóa là nền tảng để phát triển xã hội. Chính sự quan tâm lại, nhất là về hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở đã cho thấy vai trò quan trọng của thiết chế văn hóa cơ sở đối với sự phát triển của xã hội nói chung.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng cho rằng, Quyết định 271/2005/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 31/10/2005 đặt ra vấn đề văn hóa cơ sở lại được đặt ra và được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước. Vấn đề thứ 4 đó chính là sự thống nhất trong đa dạng của bản sắc văn hóa dân tộc. Thứ trưởng cho rằng, Chính phủ chỉ quy định những cái chung nhất về văn hóa, nhưng ở từng địa phương, đơn vị phải xây dựng được nét đặc trưng, bản sắc của riêng mình, để tạo nên cái đặc thù nhất. Về vấn đề này, Thứ trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận và nhận khuyết điểm về phía Lãnh đạo vì còn lúng túng khi đưa ra các chuẩn trong xây dựng quy chế, các thể chế thế nào cho phù hợp với từng cấp, ngành cụ thể. Gần đây, Bộ cũng đã ban hành quy chế văn hóa tỉnh, huyện, xã, nhằm cụ thể hóa các hoạt động của hệ thống văn hóa tại cơ sở, nhằm phát huy được vai trò của văn hóa cơ sở tại địa phương.
Thứ trưởng khẳng định, thiết chế văn hóa cơ sở đóng vai trò quan trọng trong hệ thống văn hóa trong toàn quốc, và đây chính là công cụ tuyên truyền sắc bén, sâu rộng tại cơ sở, bởi vậy cần phải xây dựng hệ thống văn hóa cơ sở để đây thực sự là nơi hưởng thụ, bảo tồn, phát huy bản sắc dân tộc và sáng tạo của nhân dân. Thứ trưởng yêu cầu phải xây dựng thể chế văn hóa cơ sở đồng bộ, kiến trúc phù hợp với từng địa phương, thể hiện được bản sắc riêng của từng địa phương, đồng thời tổ chức bộ máy hiệu quả ở từng cơ sở.
Hội nghị tiếp tục diễn ra với sự đóng góp ý kiến của các đại biểu tham dự về kinh nghiệm tổ chức và triển khai hệ thống văn hóa cơ sở tại địa phương, cũng như những kiến nghị, đề xuất, đóng góp cho Hội nghị.