Ghi nhận từ Hội nghị đánh giá 5 năm thực hiện quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở

Một lần nữa, tại Hội nghị cho thấy Quyết định 271/2005/QĐ-TTg ngày 31/10/2005 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch phát triển hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở đến năm 2010, là chủ trương hoàn toàn đúng đắn và quan trọng đối với lĩnh vực văn hóa cơ sở.

Qua báo cáo đánh giá thực hiện quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở do Cục trưởng Cục Văn hóa cơ sở Nguyễn Đạo Toàn trình bày tại Hội nghị khẳng định: Sau 5 năm, với sự nỗ lực thực hiện việc quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở trên cả nước theo tinh thần Quyết định 271 của Thủ tướng Chính phủ đã thu được nhiều thành tựu quan trọng. Toàn quốc đã có 72 thiết chế văn hóa cấp tỉnh, trong đó có 60 trung tâm văn hóa, 9 trung tâm thông tin triển lãm. Có 414 trung tâm văn hóa, nhà văn hóa cấp huyện và cả nước có 4.161 nhà văn hóa xã phường và 38.543 nhà văn hóa làng bản, thôn, ấp. Cho đến nay, 70% thôn, bản, làng, ấp trên cả nước có thiết chế văn hóa – thông tin cơ sở đạt chuẩn quốc gia. Các cấp từ xã, phường, thị trấn; cấp quận, huyện, thị xã và cấp tỉnh, thành phố đều đạt chuẩn trên 80% trở lên. Các nội dung hoạt động trong thiết chế văn hóa cơ sở đều đạt 3 yêu cầu là: Tổ chức bộ máy, hình thức hoạt động và cơ sở vật chất. Điều đặc biệt là đội ngũ cán bộ, nhân viên hoạt động trong lĩnh vực này đều đã được nâng cao về trình độ chuyện môn nghiệp vụ. Nhiều tỉnh có mô hình hoạt động rất hiệu quả, góp phần tích cực vào việc nâng cao đời sống văn hóa - xã hội cho người dân.

Những đóng góp và kiến nghị của các địa phương tham dự Hội nghị cho thấy, xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở luôn là vấn đề được quan tâm, coi trọng. Hơn bao giờ hết, vai trò của thiết chế văn hóa là vô cùng to lớn. Tuy nhiên, hiện nay hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở tại các địa phương cũng như trong từng địa phương chưa được đầu tư đồng bô. Về vấn đề này, đoàn đại biểu Lào Cai kiến nghị Lãnh đạo Bộ nên tăng cường đầu tư kinh phí cho vùng miền núi. Kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia, đầu tư thiết bị, đồng thời có chủ trương cụ thể trong việc dành quỹ đất xây dựng các thiết chế văn hóa từ tỉnh xuống cơ sở. Và nên thống nhất ở cấp huyện, thành lập trung tâm văn hóa thể thao là đơn vị sự nghiệp thuộc UBND huyện, thành phố, không nên thành lập trung tâm văn hóa riêng, thể thao riêng.

Đại biểu Sơn La thì cho rằng, Chính phủ cần có chính sách ưu tiên phát triển các thiết chế văn hóa ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, cao, biên giới cũng như cơ chế đặc thù được hưởng lợi từ các nguồn thu; Bộ VH,TT&DL cần có chương trình, dự án ưu tiên cho phát triển sự nghiệp VH,TT&DL ở các tỉnh miền núi, tiếp tục duy trì chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa, cần đổi mới đầu tư có trọng điểm, đồng bộ, đầu tư trang thiết bị; Cục Văn hóa cơ sở nên xây dựng cơ chế, chính sách cho các diễn viên, chế độ nghệ nhân, tăng cường giới thiệu mô hình hoạt động có hiệu quả của các tỉnh bạn, điều chỉnh lại văn bản xếp hạng cho nhà văn hóa.

Ngoài ra, một số những giải pháp đã được các đại biểu nêu lên, như: Dựa vào sức dân, đội ngũ của các gia đình nghệ nhân, để gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, có chương trình lồng ghép cụ thể các hoạt động văn hóa tại địa phương, chính sách cũng như các tiêu chí xây dựng phong trào đời sống văn hóa nên bổ sung du lịch gắn với cộng đồng; thống nhất các hoạt động của Trung tâm văn hóa và phòng văn hóa, xây dựng mô hình điểm cho các vùng, tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ cho những cán bộ cấp xã….

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Huỳnh Vĩnh Ái đánh giá cao những kết quả đã đạt được qua 5 năm thực hiện quy hoạch hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, đồng thời cũng chỉ ra những hạn chế cần tiếp tục điều chỉnh trong thời gian tới. Đó là cần phải chú trọng vào nội dung hoạt động của các thiết chế văn hóa cơ sở, đặc biệt là nhà văn hóa làng, bản, thôn, ấp. Bởi đây là hoạt động trực tiếp và gần gũi với người dân nhất. Phải làm thế nào để các thiết chế đạt được cả hai mục đích: Vừa là nơi để người dân nâng cao hưởng thụ văn hóa nhưng đây cũng là địa chỉ tuyên truyền các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến với người dân.

Trong khuôn khổ Hội nghị, Ban tổ chức đã trao tặng kỷ niệm chương và bằng khen cho 9 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong phong trào xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa tại cơ sở.